گام به گام فصل 10 علوم هفتم

جواب فعالیت صفحه 83 علوم هفتم

در مورد پوشش، رنگ لباس و روش گرم کردن منزل مسکونی و عایق‌بندی ساختمان‌ها در نواحی سردسیر و نواحی گرمسیر تحقیق کنید و به کلاس گزارش دهید (تشابه‌ها و تفاوت‌ها را مشخص کنید).

پاسخ: در نواحی سردسیر: لباس و پوشش به رنگ تیره است. پشت بام‌ها عایق بندی و ایزوگام می‌شوند. از شوفاژ و بخاری برای گرم کردن منزل استفاده می‌شود. برای جلوگیری از اتلاف انرژی از پنجره دو جداره استفاده می‌شود. برای عایق‌بندی سقف‌های شیروانی خانه‌ها از یونولیت و پشم شیشه استفاده می‌شود.

  در نواحی گرمسیر: رنگ لباس‌ها روشن است. نیاز به گرم کردن خانه زیاد نیست. برای گرم کردن آب از تانکرهایی در پشت بام منزل‌ها استفاده می‌شود و نیازی به گرم کننده آب نیست.

جواب آزمایش کنید صفحه 83 علوم هفتم

در سه ظرف مشابه به طور جداگانه، آب سرد، آب معمولی و آب گرم بریزید. دست راست را در آب گرم و دست چپ را در آب سرد قرار دهید و حدود ۳۰ ثانیه صبر کنید. حال هر دو دست را بیرون آورید و در آب معمولی قرار دهید و احساس خود را بیان کنید.
پاسخ: وقتی دست خود را در آب گرم قرار می‌دهیم دمای سطحی پوست زیاد می‌شود. وقتی دما زیاد شود یعنی انرژی گرمایی گرفته‌ایم.
وقتی دست خود را در آب سرد قرار می‌دهیم دمای سطحی پوست کاهش می‌یابد. وقتی دما پایین می‌آید یعنی انرژی گرمایی از دست داده‌ایم.

هدف از این آزمایش این است که حس لامسه برای انداه گیری دما وسیله مناسیب نیست.

جواب فعالیت صفحه 84 علوم هفتم

به همراه گروه خود نخست به طراحی یک دماسنج بپردازید و سپس با آوردن وسایل مورد نیاز، آن دماسنج را بسازید ودرجه‌بندی کنید. با استفاده از این دماسنج چند اندازه‌گیری را انجام دهید.
پاسخ: ابتدا یک بالن آزمایشگاهی را برداشته و آن را با یک محلول رنگی پر می‌کنیم. سپس یک درپوش چوب پنبه‌ای را به اندازه قطر لوله شیشه‌‌ای سوراخ می‌کنیم. لوله را طوری نصب می‌کنیم که هیچ منفذی برای عبور محلول و هوا نباشد.
درون لوله کمی از محلول اضافه می‌کنیم.
بالن را در مخلوط آب و یخ فرو می‌کنیم و مقابل سطح محلول رنگی، روی لوله علامت می‌گذاریم و عدد صفر را به آن نسبت می‌دهیم.
بالن را داخل آب در حال جوش وارد می‌کنیم و مقابل سطح آن، روی لوله علامت می‌گذاریم و عدد 100 را به آن نسبت می‌دهیم.

جواب فعالیت صفحه 84 علوم هفتم

در هر یک از موارد زیر ابتدا دما را پیش‌بینی، و سپس با استفاده از یک دماسنج آن را اندازه‌گیری و جدول را کامل کنید و به کلاس گزارش دهید. توجه کنید برای اندازه‌گیری دما، دماسنج به اندازه کافی در تماس با جسم مورد نظر قرار گیرد.

جواب آزمایش کنید صفحه 85 علوم هفتم

وسایل و مواد: لیوان، دماسنج، میخ نسبتاً بزرگ و انبرک یا دم باریک
روش آزمایش
1- لیوان را تا نیمه از آب سرد پر کنید و دمای آن را اندازه بگیرید.
2- میخ را به کمک انبرک روی شعله اجاق قرار دهید و پس از داغ شدن، داخل لیوان بیندازید.
3- دوباره دمای آب را اندازه بگیرید.
4- نتیجه مشاهده خود را گزارش کنید. 
پاسخ: میخ گرما از دست میدهد و آب گرما میگیرد

در این آزمایش دمای آب چگونه تغییر کرده است؟ دمای میخ چطور؟ آب انرژی از دست داده است یا میخ؟ کدام یک انرژی گرفته‌اند؟
پاسخ: دمای آب نسبت به قبل بیشتر و دمای میخ کمتر شده است میخ انرژی از دست میدهد و آب انرژی جذب کرده است.

جواب فکر کنید صفحه 85 علوم هفتم

اگر درون آب به جای میخ داغ، میخ سردی که درون یخ زن (فریزر) یا جایخی قرار داشته است، بیندازیم، چه اتفاقی می‌افتد؟ دمای میخ و آب چگونه تغییر می‌کنند؟ این بار کدام یک انرژی از دست می‌دهد و کدام یک انرژی می‌گیرد؟
پاسخ: برعکس حالت بالا اتفاق می افتد ، یعنی انرژی میگیرد و آب نرژی از دست میدهد.

جواب فعالیت صفحه 86 علوم هفتم

دو محفظه A و B که در آن‌ها مولکول‌های یکسانی قرار دارند را در نظر بگیرید، محفظه A داغ و محفظه B سرد است.
الف) جنبش مولکولی A و B را با هم مقایسه کند.
پاسخ: جنبش مولکول های ظرف A از جنبش مولکول های ظرف دیگر بیشتر است.

ب ) اگر دو محفظه را در تماس با یکدیگر قرار دهیم، جنبش مولکولی کدام محفظه کم و کدام محفظه زیاد می‌شود؟
پاسخ:

جنبش مولکولی محفظه‌ی B زیاد میشود و A کم میشود.

پ) پس از رسیدن به حالت تعادل، جنبش مولکولی دو محفظه را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: پس از رسیدن به حالت تعادل، جنبش مولکولی دو محفظه‌ی A و B برابر می‌شود.

جواب آزمایش کنید صفحه 87 علوم هفتم

وسایل و مواد: سه میله هم طول و هم ضخامت از جنس مس، فولاد یا آهن و شیشه، شمع، کبریت، سه پایه و پارافین.

روش آزمایش
1- به کمک پارافین به سر میله‌ها، چوب کبریت بچسبانید.
2- مطابق شکل سر دیگر میله‌ها را روی شعله قرار دهید.
3- مدتی صبر کنید تا چوب کبریت‌ها بیفتند.
4- نتیجه مشاهدات خود را بنویسید و درباره آن گفت‌وگو کنید. در این آزمایش کدام میله سریع‌تر از بقیه گرما را منتقل می‌کند؟
پاسخ: به مس زودتر از بقیه می‌افتد. بعد چوب کبریت متصل به آلومینیوم می‌افتد و بعد چوب کبریت متصل به آهن
کدام میله گرما را بسیار کند منتقل می‌کند؟
پاسخ: میله مسی سریع‌تر از بقیه گرما را منتقل می‌کند و میله آهنی گرما را بسیار کند منتقل می‌کند.

جواب فعالیت صفحه 88 علوم هفتم

با استفاده از وسایل در دسترس، یک لیوان عایق دردار طراحی کنید و بسازید؛ سپس مقداری آب داغ در آن بریزید و دمای آب را اندازه بگیرید. پس از یک ساعت دوباره دمای آب را اندازه بگیرید. ظرف کدام گروه گرمای کمتری را منتقل کرده است؟ کدام ظرف گرمای بیشتری را منتقل کرده است؟
پاسخ: ظرف گروهی که لیوان آنها عایق بهتری است کم‌ترین انتقال گرما را دارد. (دمای آب تغییر چندانی نداشته است) و ظرف گروهی که لیوان آن‌ها عایق خوبی برای گرما نیست بیشترین انتقال گرما را دارد. (داخل آن خیلی سرد شده است.)

جواب آزمایش کنید صفحه 88 علوم هفتم

پاسخ: علت این است که مولکول‌های قسمتی از آب که نزدیک شمع هستند زودتر از بقیه قسمت‌ها گرم شده، سبک می‌شوند و به سمت بالا می‌روند و آب قسمت دیگر ظرف که خنک‌تر است، جای آن را می‌گیرد. به این ترتیب گرما به روش همرفت منتقل می‌شود.

جواب فعالیت صفحه 88 علوم هفتم

دو بشر هم اندازه انتخاب کنید. یکی را از آب و دیگری را از ماسه پر کنید و آن را در آفتاب قرار دهید. هر 30 دقیقه یک بار دمای آنها را اندازه‌گیری و یادداشت کنید و سپس نمودار دما برحسب زمان آنها را رسم کنید، از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ: مشاهد می‌شود محتوای ظرف ماسه زود تر گرم میشود. ولی آب به علت رسانایی کم و ظرفیت گرمایی بالایی که دارد میزان گرفتن گرما و گرم شدنش بسیار کم‌تر از ماسه است.

جواب فکر کنید صفحه 89 علوم هفتم

پاسخ: در طول روز دمای خشکی بیشتر از دمای دریاست. پس هوای مجاور خشکی گرم‌‌تر و در نتیجه سبک‌‌تر از هوای مجاور دریاست. بنابراین هوای مجاور خشکی بالا رفته و هوای مجاور دریا جای آن را می‌گیرد.

به این ترتیب هوا از سمت دریا به طرف خشکی حرکت می‌کند. برعکس، در طول شب، دمای هوای مجاور دریا گرم‌تر و سبک‌تر از دمای هوای مجاور خشکی است. بنابراین، هوای مجاور دریا بالا رفته، هوای خشکی جای آن را می‌گیرد و هوا از سمت خشکی به طرف دریا حرکت می‌کند.

جواب خود را بیازمایید صفحه 89 علوم هفتم

شکل زیر نحوه گرم شدن اتاق را به وسیله یک رادیاتور نشان می‌دهد. توضیح دهید چگونه قسمت‌هایی از اتاق که با رادیاتور فاصله دارند، گرم می‌شوند.
پاسخ: ابتدا هوای مجاور رادیاتور توسط آن گرم شده، سبک می‌شود و به سمت بالا می‌رود و هوای سرد اطراف جای آن را می‌گیرد و این پدیده تکرار می‌شود. به این ترتیب، هوای قسمت‌های دور از رادیاتور نیز گرم می‌شوند. در واقع گرما به روش همرفت مستقل می‌شود.

جواب فعالیت صفحه 89 علوم هفتم

پاسخ: خیر به طریقه ی تابشی منتقل شده زیرا در رسانایی باید دو جسم با هم در تماس باشند و در همرفت باید دست بالای جسم باشد.

جواب فکر کنید صفحه 90 علوم هفتم

کدام مورد بیشتر تابش گرمایی خورشید را جذب می‌کند؟ چرا؟
الف) آسفالت       ب) آینه

پاسخ: زیرا هم تیره و هم سطرح آن نا هموار است.

جواب آزمایش کنید صفحه 90 علوم هفتم

وسایل و مواد: دو قوری یا لیوان کاملاً یکسان که رنگ یکی تیره و دیگری سفید باشد، دو دماسنج و یک فلاسک (دمابان) آب داغ.
روش آزمایش
1- در هر یک از لیوان‌ها یا قوری‌ها، مقدار مساوی آب داغ بریزید و با دماسنج دمای آنها را اندازه‌گیری کنید.
2- هر 5 دقیقه دمای آب درون ظرف‌ها را اندازه‌گیری کنید و نمودار دما را بر حسب زمان برای هر یک از ظرف‌ها رسم کنید. از این آزمایش چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ:

قوری تیره رنگ زودتر تمای آن پایین می آید زیرا گرما را زوتر به طریق تابشی از دست میدهد.

PDF کتاب درسی علوم هفتم