گام به گام درس 9 فارسی دهم انسانی
جواب قلمرو زبانی صفحه 66 درس نهم فارسی دهم
۱) سپهری، برای کلمه «نقّاشی کردن» از چه معادل‌های معنایی دیگری استفاده کرده است؟
پاسخ: گرته ریختن، رونگاری، نقطه چینی، صورت دادن، نشاندن، گرته زدن، صورتگری
۲) برای هریک از موارد زیر، یک مترادف از درس بیابید.
پاسخ: برآمدگی پشت پای اسب: (کُلهّ)
چنبرۀ گردن: (آخُره)
میان دو کتف: (غارِب)
۳) از متن درس، چهار واژه مهم املایی بیابید و بنویسید.
پاسخ: وَقَب – آخُره – غارِب – مخمصه – صدق – رعنا – صورتگری
۴) نقش دستوری کلمات مشخص شده را بنویسید.
«صاد» هرگز جانوری جز از پهلو نکشید.
پاسخ: صاد: نهاد / هرگز: قید / جانور: مفعول / پهلو: متمم
۵) به کاربرد حرف «و» در جمله‌های زیر توجه کنید:
الف) زندگی و سفر مانند هم هستند.
ب) در طول زندگی، سفر می‌کنیم و در سفر هم زندگی می‌کنیم.
«و» در جملۀ «الف»، دو یا چند کلمه را به هم پیوند داده است؛ به این نوع «و»، «واو عطف» می‌ٰگویند.
«و» در جملۀ «ب»، دو جمله را به هم ربط داده است. به این «و» که معمولاً پس از فعل می‌آید و دو جمله را به هم می‌پیوندد، «نشانۀ ربط یا پیوند» می‌گویند.
اکنون از متن درس، برای کاربرد هر یک از انواع «و»، نمونه‌ای بیابید و بنویسید.
پاسخ: واو پیوند: کارش نگار نقشۀ قالی بود و در آن دستی نازک داشت. / واو عطف: زنگ نقّاشی دلخواه و روان بود.
جواب قلمرو ادبی صفحه 67 درس 9 ادبیات فارسی دهم
۱) در کدام قسمت از این متن، می توان نشانه های شاعری نویسنده را یافت؟
پاسخ: در سراسر متن می توان نشانه های شاعری نویسنده را یافت ولی در بخش «دست معلمّ از وَقب حیوان روان شد؛ فرود آمد. لب را به … و دو پا را تا زیر زانو گرته زد. از کار بازماند. دستش را پایین برد و مردّد مانده بود. صورت از او چیزی می‌طلبید؛ تمامت خود را می‌خواست…. » این توانمندی آشکارتر است.
۲) دو کنایه در متن درس پیدا کنید و مفهوم آنها را بنویسید.
پاسخ: صورتک به رو نداشت: کنایه از اینکه صادق و ساده بود.
حرفی به کارش بود: کنایه از اینکه ماهر نبود.
در بیرنگ اسب حرفی به کار بود: کنایه از مهارت نداشت.
پاسخ قلمرو فکری صفحه 67 درس نهم ادبیات فارسی دهم
۱) از نظر نویسنده، کلاس درس نقاشی در مقایسه با کلاس درس های دیگر چه ویژگی هایی داشت؟
پاسخ: دوست داشتنی و زودگذر بود. خسته کننده نبود. جدی گرفته نمی‌شد. خنده در آن جایز بود. دلخواه و روان بود. معلم صمیمی و مهربان بود.
۲) معنی و مفهوم هریک از عبارت های زیر را بنویسید.
* خَلَف صدق نیاکان هنرور خود بود.
معنی: جانشین خوبی برای اجداد هنرمندش بود.
* اسب از پهلو، اسبی خود را به کمال نشان می داد.
معنی: اسبی که از پهلو نقاشی شده بود، تصویر کاملی از اسب را نشان می داد.
۳) معلم در کشیدن چه قسمتی از اسب مشکل داشت و برای حل مشکل خود چه چاره ای اندیشید؟
پاسخ: کِلۀ پاها به همراه سم اسب، اسب را تا زانو در علف نشاند.
کتاب درسی فارسی دهم