گام به گام درس 6 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 50 فارسی نهم

۱- هنگام سخن گفتنِ دیگران به چه نکاتی باید توجّه کرد؟
پاسخ: 1) زیاد حرف نزند 2) سخن دیگران را قطع نکند 3) سوال دیگران را پاسخ ندهد و فقط سوالات مخصوص خودش را پاسخ دهد 4) اگر سخنی را کسی روایت می‌کند، نسبت به آن اظهار بی‌اطلاعی کند و نگوید آن را می‌دانم تا سخنش تمام شود.

۲- بیت زیر با کدام بخش درس، ارتباط معنایی دارد؟
بنـــی آدم اعـــــضای یکدیگرند کــــه در آفـــرینش ز یک گوهرند
پاسخ: به غم مردمان شادی مکن تا مردمان نیز به غم تو شادی نکنند.

۳- یک زندگی موفّق دارای چه ویژگی‌هایی است؟
پاسخ: دارای برنامه ریزی، هدف، رفتار درست با اطرافیان، در نظر گرفتن انصاف در هر کاری، احترام به دیگران، داشتن خانواده خوشحال و موفق و…

گفت و گو صفحه 52 فارسی نهم

۱- درباره آداب معاشرت و تأثیر اخلاق نیکو در زندگی اجتماعی، بحث و گفت وگو کنید.
پاسخ: در زندگی اجتماعی رفتار و کردار انسان، فقط مربوط به خودش نیست بلکه به تمام جامعه مربوط است؛ یعنی رعایت هنجارها و آداب و رسوم مربوط به اجتماع تأثیر بسزایی در سرنوشت دیگر انسان‌ها دارد. انسان‌ها باید روش زندگی خود را با دیگر اجزای جامعه تطبیق دهند. از آداب معاشرت می‌توان به کم حرف زدن و به موقع سخن گفتن و از اخلاق نیکو به راست گویی، غیبت نکردن، شاد کردن دل دیگران، گناه نکردن، خوش اخلاق بودن، نیکی و صله رحم، تبسم کردن و… اشاره کرد. انسان باید تلاش کند خدایی فکر کند، خدایی سخن بگوید و خدایی عمل کند و رفتار و کردار و راز و نیازش همیشه با خداوند باشد.

۲- درباره ابیات زیر و ارتباط آن با درس گفت وگو کنید.
کــم گـوی و به جز مصلحت خویش مگوی * چیــــزی که نپرسند تو از پیش مگوی
دادنــد دو گــوش و یک زبانـــــت ز آغاز * یعنی که دو بشنو و یکی بیش مگوی
پاسخ: شعر به آداب سخن گفتن و گوش کردن توصیه می‌کند انسان باید کم حرف باشد و به جا سخن بگوید و تا چیزی از او نپرسیده‌اند دخالت نکند و سعی کند بیشتر شنونده باشد تا گوینده زیرا انسان دو گوش دارد و یک دهان پس سهم گوش از دهان بیشتر است.

نوشتن صفحه 52 فارسی نهم

۱- هم خانواده واژه‌های زیر را از متن درس، بیابید و بنویسید.
اتّهام = تهمت
اقناع = قانع
طعنه = طعن
مقدّم = متقدم
استماع = سمع
مقطوع = قطع
مطلب = طالب
مقتدر = قادر
مجتهد = جهد
اصیل = اصل

۲- فعل‌های مضارع را مشخص کنید و نوع آنها را بنویسید.

«اینک دارم (مضارع التزامی) برای شما می‌نویسم (مضارع مستمر)، شاید بخوانید (مضارع التزامی) و به کار بندید (مضارع التزامی)؛ هرگاه ذهن‌تان را از کژاندیشی بپیرایید (مضارع التزامی)، دلتان را از احساس ناروا بشویید (مضارع التزامی) و از بی رسمی‌ها بپرهیزید (مضارع التزامی)، خداوند با شما همراه می‌شود (مضارع اخباری)؛ پست و بلند آوای درونتان را می‌شنود (مضارع اخباری) و رفتار شما را به سامان می‌آورد (مضارع اخباری)».

۳- عبارت زیر را در یک بند، توضیح دهید.
«گوهرِ تن، از گوهرِ اصل، بهتر بوَد.»
پاسخ: داشتن اصل و نسب، پدر و مادر باسواد، خاندان اصیل و… خوب است اما اگر انسان از گوهر وجودی خود و از گوهر تنش استفاده کند و با تلاش و گوهر اکتسابی خود به جایی برسد و گوهر تن داشته باشد بهتر است زیرا همیشگی است.