گام به گام درس 11 علوم ششم دبستان

وسایل و مواد مورد نیاز: بشرکوچک – بشربزرگ – محلول ید – الکل – برگ شمعدانی
1- روی مقداری نشاسته، قطره قطره محلول یُد بریزید. مشاهدات خود را یادداشت کنید و در کلاس گزارش دهید.
پاسخ: رنگ نشاسته تغییر می‌کند و به رنگ آبی تیره یا بنفش تبدیل می‌شود.

2- برگی را در یک بشر کوچک بگذارید و آن قدر الکل روی آن بریزید تا روی آن را بپوشاند. حال این بشر را در یک بشر بزرگ‌تر بگذارید که تا نیمه از آب پر شده است. این بشر را آن قدر حرارت دهید که تمام رنگ سبز از برگ خارج شود و شما آن را در بشر کوچک ببینید. برگ را با احتیاط از بشر خارج کنید و آن را با آب بشویید؛ سپس برگ را در یک بشقاب بگذارید و محلول ید را روی آن بریزید. چه مشاهده می‌کنید؟
پاسخ: کلروفیل در الکل با حرارت تجزیه می‌شود و بخش‌هایی از برگ سفید می‌شود. این عمل نشان دهنده مولکول‌های نشاسته است که در حضور ید به رنگ آبی تیره یا بنفش در می‌آیند.

فکر کنید صفحه 81 علوم ششم

نتایج دو آزمایش قبل را که انجام داده‌اید، با یکدیگر مقایسه کنید. چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
پاسخ: چون در دو آزمایش با افزودن محلول ید به نشاسته و برگ، رنگ آبی تیره ظاهر می‌شود، می‌توان نتیجه گرفت که برای تشخیص وجود نشاسته در یک ماده، باید از محلول ید استفاده کنیم. همچنین برگ گیاهان که محل غذا سازی گیاه است دارای ماده نشاسته است یعنی گیاهان با استفاده از کربن دی‌اکسید و نور خورشید انواع قند، مانند: نشاسته، گلوکوز و … و نیز اکسیژن تولید می‌کنند.

جمع آوری اطلاعات صفحه 82 علوم ششم

آیا می‌دانید در قسمت‌های مختلف گیاهان کدام مواد غذایی وجود دارند؟
در این مورد اطلاعات جمع‌آوری و جدول زیر را کامل کنید:

پاسخ: چرخه اکسیژن و کربن دی‌اکسید را مشاهده می‌کنیم. شمع با مصرف اکسیژن حاصل از عمل فتوسنتز گیاه، روشن مانده است. در عوض شمع با تولید کربن دی‌اکسید، گیاه می‌تواند عمل فتوسنتز را به خوبی انجام دهد. بنابراین شاهد پژمردگی گل و خاموش شدن شمع نخواهیم بود. گیاه به علت وجود در ظرف شیشه‌ای عمل فتوسنتز را انجام نمی‌دهد. اکسیژن تولید شده توسط گیاه در ظرف شیشه‌ای جمع می‌شود، اما کربن دی‌اکسیدی برای انجام عمل فتوسنتز گیاه وجود ندارد. در نتیجه کمبود کربن دی‌اکسید گیاه پژمرده شده است. شمع به علت نبود اکسیژن کافی خاموش شده است. زیرا در اثر عمل سوختن شمع، اکسیژن موجود در ظرف مصرف شده است و تبدیل به کربن دی‌اکسید شده است.

فکر کنید صفحه 82 علوم ششم

گیاهان چگونه به کم کردن آلودگی هوا کمک می‌کنند؟
پاسخ: گیاهان سبز در عمل فتوسنتز، با گرفتن کربن‌ دی‌اکسید هوا و تولید اکسیژن باعث پاکیزگی هوا و کاهش آلودگی می‌شوند.